Zbudowany w Sydney w 1932 roku Sydney Harbour Bridge jest jednym z najsłynniejszych mostów na świecie oraz jednym z największych architektonicznych symboli Australii. Dodatkowo, co roku w noc sylwestrową organizowane są na nim olbrzymie pokazy sztucznych ogni.
Plany i budowa mostu
Pierwsze plany budowy przeprawy między brzegami Sydney Harbor pojawiły się już w 1814 roku, a ich twórcą był Francis Greenway. Przez kilka lat promował on swój pomysł, ale z powodu odległości między brzegami i kosztów takiego przedsięwzięcia, władze odkładały prace przez kolejne dekady. Kolejne pomysły budowy mostu pojawiły się w 1840, 1857 i 1879 roku, jednak żadnego z nich nie zrealizowano.
Dopiero na początku XX wieku władze zainicjowały program rozbudowy miasta, którego elementem miał być nowy most łączący brzegi zatoki i ułatwiający poruszenie się po mieście. Zorganizowano kilka konkursów, które wyłoniły ogólny zarys konstrukcji przyszłego mostu. W 1914 roku, sto lat po pojawieniu się pierwszych pomysłów na budowę mostu, John Bradford otrzymał zadanie jego zaprojektowania. Zanim jednak przystąpił do prac, projekt został częściowo wstrzymany z powodu trwającej wojny. Po jej zakończaniu, konstruktor odbył kilka wypraw w różne zakątki świata, w celu przyjrzenia się najnowocześniejszym ówcześnie mostom na świecie. Ponadto jego zadaniem było znalezienie firm, które potencjalnie byłyby zainteresowane budową przeprawy.
28 lipca 1923 roku rozpoczęto przygotowania do budowy Harbour Bridge, ale dopiero 24 marca 1924 roku władze Sydney przyznały kontrakt na przeprowadzenie prac brytyjskiej firmie Dorman Long and Co Ltd. Wybór podyktowany był przede wszystkim doświadczeniem firmy oraz faktem, że prowadziła ona wówczas prace projektowe nad mostem Tyne Bridge, w Newcastle w Wielkiej Brytanii, który miał podobną konstrukcję do planowanej dla Harbor Bridge. Ostateczny projekt przeprawy stworzył zespół inżynierów, w skład którego wchodzili m.in. John Bradford, Lawrence Ennis, Edward Judge i Ralph Freeman. Zdecydowali się oni na budowę mostu łukowego o długości całkowitej 1149 m i długości przęsła 503 m.
Zanim przystąpiono do prac budowlanych, należało przygotować oba brzegi zatoki. Wymagało to zburzenia około 469 budynków na samym tylko północnym jej brzegu. Warto dodać, że właściciele budynków nie otrzymali rekompensat. Ostatecznie, prace budowlane rozpoczęto we wrześniu 1926 roku. W pierwszym etapie zbudowano dojazdy do mostu a następnie betonowe filary podtrzymujące całą konstrukcję. Budowę głównego przęsła rozpoczęto 26 października 1928 roku. Prace prowadzono równolegle na obu brzegach, z zamiarem połączenia konstrukcji na środku zatoki. Konstrukcję łuku ukończono 20 sierpnia 1930 roku bez żadnych problemów. W trakcie budowy stalowej konstrukcji, była ona podtrzymywana przez liczne odciągi na obu brzegach rzeki.
Aby przyśpieszyć prace, drogę biegnącą przez most budowano od środka przy użyciu tych samych dźwigów, które wykorzystano do budowy łuku. Ostatecznie prace konstrukcyjne zakończono 15 stycznia 1932 roku i po uprzątnięciu terenu rozpoczęto testy obciążeniowe mostu. Wzięło w nich udział 96 lokomotyw, które przez 3 tygodnie były ustawiane w różnych konfiguracjach, aby sprawdzić czy most jest wystarczająco wytrzymały. Pierwszy z testowych pociągów przejechał 19 stycznia 1932 roku.
Oficjalnie Sydney Harbour Bridge otwarto 19 marca 1932 roku. W trakcie ceremonii doszło do nietypowego incydentu. Zanim Jack Lang, premier Nowej Południowej Walii przeciął wstęgę, podjechał do niego na koniu Francis de Groot ubrany w mundur wojskowy i szablą przeciął wstęgę. Został następnie aresztowany, a wstęgę szybko związano, aby przeprowadzić ceremonię jak należy.
Dalsze losy
W trakcie II wojny światowej przeprawą zarządzało wojsko. Oznaczało to ograniczenie dostępu do mostu dla turystów. Ponadto wprowadzono wówczas kilka modyfikacji w konstrukcji przęsła w celu umieszczenia na stalowej konstrukcji stanowisk obrony przeciwlotniczej. W 1943 roku przeprowadzono ciekawy pokaz. 24 samoloty CAC Wirraway wykonały przelot pod mostem, a jeden z pilotów w ostatniej chwili postanowił przelecieć nad mostem. W tym samym roku, 22 października przeprowadzono kolejny pokaz. Tym razem pod mostem przeleciał bombowiec Avro Lancaster. W trakcie wojny wykonano jeszcze kilka innych przelotów, ale na mniejszą skalę. Ich celem było promowanie obligacji wojennych.
Sydney Harbour Bridge w liczbach
Koszt budowy Sydney Harbour Bridge wyniósł 6,25 mln dolarów australijskich. Most ma 1149 m długości, a główne przęsło ma 503 m długości. W najwyższym punkcie łuk znajduje się 134 m nad poziome wody. Most ma 49 m szerokości. Do budowy zużyto 6 mln nitów, 52 800 ton stali, w tym 39 000 ton na sam łuk. Większość sprowadzono z Wielkiej Brytanii, a kamienie z lokalnych kamieniołomów. W trakcie budowy zginęło 16 robotników, ale tylko dwóch z powodu upadku z dużej wysokości. Przez most przebiega droga z 6 pasami, oraz dwa dodatkowe pasy po dawnych torach tramwajowych, tory kolejowe, chodnik dla pieszych i jedna ścieżka rowerowa. W trakcie budowy mostu, na plac budowy ściągnięto 250 kamieniarzy z Australii, Szkocji i Włoch wraz z rodzinami.
Po wojnie poza bieżącymi pracami konserwacyjnymi, połączonymi z regularnymi inspekcjami konstrukcji oraz malowaniem, nie przeprowadzono większych modyfikacji mostu. Jedynymi większymi działaniami była likwidacja w 1958 roku torowiska dla tramwajów oraz dodanie ścieżek rowerowych. Obecnie codziennie most pokonuje około 160 000 samochodów i 480 tramwajów, a rocznie pokonuje go 1,3 mln osób i 400 000 rowerzystów
Sydney Harbour Bridge już podczas budowy stał się symbolem nie tylko miasta ale i Australii, a jego charakterystyczna konstrukcja na stałe wpisała się w pejzaż miasta. Obok zbudowanego w 1973 roku gmachu Sydney Opera House jest to jeden z najważniejszych obiektów w mieście, mający status ikony kraju, podobnie jak np. Brooklyn Bridge w Nowym Jorku. Warto dodać, że jest to 10 najdłuższy most łukowy na świecie.
Aż do zbudowania w 1992 roku tunelu Sydney Harbour Tunnel, most ten był najważniejszym węzłem komunikacyjnym w mieście, pozwalającym na szybkie przemieszczanie się między Central Business District a resztą miasta. Ze względu na swoje położenie w centrum miasta, od 1993 roku w noc sylwestrową organizowane są na nim olbrzymie pokazy sztucznych ogni.
