Skutki bitwy
Nierozstrzygnięte starcie było pierwszym w historii pojedynkiem okrętów pancernych. Obie strony uznały, że okręty pancerne są przyszłością floty i rozpoczęły prace nad budową kolejnych okrętów pancernych.
Flota Konfederacka nie mając dostępu do technologii konstrukcji wież działowych, skupiła się na budowie pancerników kazamatowych. Flota Unii natomiast rozpoczęła budowę zarówno pancerników kazamatowych jak i monitorów. Ten ostatni typ okrętów zawdzięcza swoją nazwę okrętowi Ericssona.
Jednym z ciekawszych monitorów zbudowanych podczas wojny secesyjnej była okręt USS Roanoke. Co ciekawe, powstał on na bazie fregaty typu Merrimack USS Roanoke, która brała udział w bitwie w Zatoce Hampton Roads.
Grafika przedstawiająca bitwę pod Hampton Roads autorstwa J. Daviesa na podstawie rysunku C. Parsonsa.
Sama bitwa nie wpłynęła znacząco na przebieg Wojny Secesyjnej po za tym, że uświadomiła konfederatom, że przełamanie blokady morskiej Unii jest praktycznie niewykonalne. Chociaż oba biorące udział w bitwie okręty miały olbrzymi wpływ na rozwój amerykańskiej floty, same nie miały zbyt wiele szczęścia. Virginia po bitwie powróciła do swojej bazy i mimo licznych prób sprowokowania walki, pozostała w niej do maja, kiedy jej załoga postanowiła zniszczyć okręt by nie wpadł w ręce Unii.
USS Monitor również nie miał zbyt wiele szczęścia. Brał udział w kilku starciach latem 1862 roku. W grudniu okręt postanowiono skierować w inny rejon walk. Ze względu na swoją konstrukcję jednostka nie była przystosowana do rejsów morskich, dlatego trzeba ją było holować, co i tak było ryzykowne. Niestety 31 grudnia 1862 okręt zatonął podczas sztormu niedaleko przylądka Hatteras. Zginęło 16 marynarzy. Wrak odnaleziono dopiero w 1975 roku i częściowo wydobyto na powierzchnię.
Replika wieży Monitora (fot. by Skoshi8)
Warto dodać, że w Europie starcie między Virginią a Monitorem przeszło bez echa. Konstruktorzy okrętów wojennych we Francji i Wielkiej Brytanii dobrze wiedzieli wówczas, że przyszłość flot zależy od szybkiego wprowadzenia do eksploatacji pancernych okrętów o napędzie parowym.
Rozpoczęta w połowie XIX wieku rewolucja sprawiła, że już na początku XX wieku floty wszystkich państw na świecie wyposażone były w nowoczesne okręty wojenne wykonane ze stali, które niczym nie przypominały żelaznych “ironcladów”. Pancerniki budowane podczas I i II wojny światowej były olbrzymimi okrętami, które wydawały się królować na morzach i oceanach. Mimo swojej potęgi przegrały jednak z innymi wynalazkami, z których niektóre (takie jak torpeda) wynaleziono w połowie XIX wieku.
Era pancerników zakończyła się niespełna 100 lat po ich debiucie. Ostatnim wykorzystywanymi pancernikami był amerykańskie okręty klasy Iowa.
CSS Virginia po staranowaniu USS Cumberland
