Wprowadzony do eksploatacji w 1944 roku Gloster Meteor był pierwszym alianckim samolotem o napędzie odrzutowym, który wszedł do służby na froncie. Samoloty te wzięły ograniczony udział w walkach podczas II wojny światowej, ale po jej zakończeniu, dzięki licznym modernizacjom pozostawały w służbie w różnych wersjach aż do lat 70.
Geneza
Historia Meteora jest ściśle związana z postacią Franka Whittle, brytyjskiego pioniera w dziedzinie rozwoju silników odrzutowych. Chociaż prace nad napędem odrzutowym rozpoczął przed wybuchem wojny, dopiero w 1941 roku w powietrze wzbił się pierwszy brytyjski eksperymentalny samolot odrzutowy – Gloster Whittle E.28/39.
Gloster Whittle E.28/39 – pierwszy brytyjski odrzutowiec
Już w trakcie prac nad tą maszyną, Frank Whittle i George Carter, główny inżynier w Gloster Aircraft Company uznali, że E.28/39 będzie służyć tylko do testów samego napędu, natomiast docelowy samolot, który mógłby wejść do służby musiał być napędzany dwoma silnikami odrzutowymi. Wstępny projekt takiego samolotu został przegotowany w sierpniu 1940 roku. Zakładał on powstanie dwusilnikowego samolotu odrzutowego z trójkołowym podwoziem i uzbrojeniem umieszczonym w nosie. Ambitny projekt musiał jednak poczekać do czasu powstania gotowego do lotu E.28/39, który potwierdziłby sens inwestowania w napęd odrzutowy.
Ostatecznie, 7 lutego 1941 roku dowództwo RAF przygotowało specyfikację F9/40, w ramach której zamówiono w zakładach Glostera 12 prototypów samolotu odrzutowego w proponowanej wcześniej konfiguracji. W toku prac zamówienie zmniejszono do 8 prototypów, a później powiększono o 300 maszyn seryjnych, opartych na dopracowanym prototypie. Na początku prac, samolot otrzymał kodowe oznaczenie Thunderbolt, które z czasem zmieniono na Meteor, aby uniknąć pomylenia z amerykańskim myśliwcem Republic P-47 Thunderbolt, który wszedł do służby w RAF. Co istotne, prace nad Meteorem prowadzone były w ścisłej tajemnicy.
Gloster Meteor
Narodziny Gloster Meteora
Początkowo prace szły bardzo sprawnie i już w 1942 roku ukończono pierwszy prototyp, który rozpoczął próbne kołowania. W tym momencie zaczęły się jednak problemy, które opóźniły projekt, ponieważ firma Rover odpowiedzialna za wyprodukowanie silników Power Jets W.2 nie była w stanie przygotować odpowiedniej ich ilości. W związku z tym, 26 listopada 1942 rok wydano polecenie przerwania produkcji dalszych prototypów Meteora, a oblot odłożono w czasie.
Gloster Meteor
Sytuację uratowało przejęcie zakładów Rovera przez Rolls-Royca, mającego o wiele większe doświadczenie w pracach nad silnikami. W międzyczasie, inżynierowie Glostera cały czas kontynuowali próby naziemne Meteora, rozważając zainstalowanie tymczasowo innych silników, co pozwoliłoby na przetestowanie ogólnej konstrukcji maszyny. Ostatecznie 5 marca 1943 roku dokonano oblotu piątego prototypu, w którym zainstalowano tymczasowo silniki de Havilland Halford H.1, a za sterami maszyny zasiadł Michael Daunt. Lot nie przebiegł idealnie, ponieważ zauważono problemy z sterownością maszyny, które wymagały modyfikacji usterzenia, ale mimo to uznano, że samolot spełnia oczekiwania.
12 czerwca 1943 roku oblatano czwarty prototyp, w którym zainstalowano już docelowe silniki przewidziane dla Meteora, a w kolejnych tygodniach w powietrze wzbiły się następne prototypy, co pozwoliło na rozpoczęcie intensywnych prób. Wyniki badań były bardzo dobre, a zdobyte informacje pozwoliły na dopracowanie kolejnych prototypów i przygotowanie produkcji seryjnej. Pod względem konstrukcji, seryjne maszyny miały być takie same jak prototypy.
Gloster Meteor
12 stycznia 1944 roku oblatano pierwszy seryjny egzemplarz myśliwca Gloster Meteor w wersji F.Mk.1. Początkowe zamówienie zakładało powstanie 300 maszyn w tej wersji, ale wprowadzane na bieżąco poprawki sprawiły, że zbudowano tylko 20 egzemplarzy. Pozostałe samoloty miały należeć do ulepszonej wersji F.Mk.3, wyposażonej w mocniejsze silniki, solidniejszą konstrukcję, większe zbiorniki paliwa oraz hamulce aerodynamiczne i odsuwaną owiewkę. Pierwszy egzemplarz tej wersji wzbił się w powietrze w sierpniu 1944 roku, a do zakończenia jego produkcji powstało 210 maszyn.
Krótko po oblocie pierwszego seryjnego Meteora, jeden egzemplarz wysłano do USA, gdzie poddano go próbom porównawczym z amerykańskim myśliwcem Bell P-59 Airacomet. Brytyjska maszyna okazała się o wiele lepsza od amerykańskiej, przez co P-59 nigdy nie wszedł do szerszej eksploatacji, a Amerykanie zintensyfikowali prace nad kolejnymi odrzutowcami.
Gloster Meteor
17 lipca 1944 roku dowództwo RAF wydało zgodę na wprowadzenie Meteora do służby, a pierwszą jednostką, która miała być w nie przezbrojona została 616 eskadra RAF. Ze względu na obawy przed przejęciem maszyn przez Niemców, piloci dostali całkowity zakaz lotów nad terenami zajętymi przez wroga. W związku z tym początkowo wykorzystywano je tylko do zwalczania latających bomb V1. Do zadania tego samoloty te nadawały się o wiele lepiej niż myśliwce z silnikami tłokowymi, głównie z racji większej prędkości.
Dopiero na przełomie marca i kwietnia 1945 roku pilotom Meteorów pozwolono na loty nad terytorium Niemiec. W tym czasie Luftwaffe nie stanowiło już większego zagrożenia, w związku z czym myśliwce brały udział jedynie w atakach na cele na ziemi. Według dostępnych informacji, do końca wojny udało się im zniszczyć 46 niemieckich maszyn i 14 latających bomb V1. Ani razu nie doszło do starcia z niemieckimi samolotami w powietrzu.
