Katastrofy przemysłowe potrafią osiągać bardzo dużą skalę i prowadzić do śmierci setek osób w krótkim czasie. Przykładem może być eksplozja silosu z saletrą amonową i siarczanem amonu w Oppau, 21 września 1921 roku. W jej wyniku zginęło 561 osób, 2000 zostało rannych, a ponad 6000 straciło dach nad głową.

Saletra amonowa (azotan amonu) to bardzo wybuchowy, higroskopijny materiał chemiczny, znakomicie nadający się jako składnik materiałów wybuchowych oraz nawóz. W 1919 roku przeprowadzono jednak badania, które sugerowały, że mieszając go z innymi związkami chemicznymi i uzyskując materiał zawierający nie więcej jak 60% saletry amonowej uzyskuje się względnie bezpieczny produkt, który można przechowywać w postaci tzw. bunkrów, czyli nasypywanych kolejnych warstw, które tworzyły twardą skorupę i zabezpieczały składowany materiał.

Ruiny zakładu w Oppau po eksplozji
Ruiny zakładu w Oppau po eksplozji

Problemem takiego składowania saletry było przebicie się przez wierzchnią skorupę, która była tak twarda, że trzeba było używać ciężki narzędzi i kilofów. Aby ułatwić sobie pracę, w niektórych zakładach zaczęto stosować bardzo oryginalną i niebezpieczną metodę rozbijania brył saletry amonowej. Wykorzystywano… niewielkie ładunki wybuchowe.

W 1921 roku w Kriewald podczas próby rozbicia bryły saletry właśnie metodą z wykorzystaniem niewielkiego ładunku wybuchowego doszło do eksplozji w wyniku której zginęło 19 osób. Mimo to nie wprowadzono zakazu stosowania tej metody. Miało się to zemścić dwa miesiące później w Oppau.

Ruiny zakładu w Oppau po eksplozji
Ruiny zakładu w Oppau po eksplozji

21 września 1921 roku o godzinie 7:32 w zakładach koncernu BASF produkujących saletrę amonową w Oppau doszło do potężnej eksplozji w silosie 110, w którym znajdowało się 4500 ton saletry amonowej zmieszanej z innymi związkami chemicznymi, dzięki czemu stanowiła ona około 50 % mieszanki. Skala wybuchu była tak ogromna, że powstał krater o długości 125 m, szerokości 90 m i głębokości 19 m. Odgłos eksplozji słychać było w oddalonym o 300 km Monachium, a fala uderzeniowa zniszczyła 1/3 budynków znajdujących się w odległości 500 m od miejsca eksplozji. Ogółem 3750 budynków w Oppau zostało zniszczonych albo uszkodzonych na tyle, że nie nadawały się do zamieszkania. Zniszczenia zauważono nawet w odległości 75 km od miejsca eksplozji.

Zginęło 561 osób, około 2000 zostało rannych a ponad 6000 straciło dach nad głową. Nie przeżył żaden z pracowników zakładów, który mógłby opowiedzieć co doprowadziło do eksplozji. Prawdopodobnie podjęto próbę rozbicia bryły saletry przy użyciu materiału wybuchowego, ale umieszczono go nieświadomie w pobliżu bryły zawierającej więcej niż 50% saletry. Współczesne badania wykazują bowiem, że wyniki badań z 1919 roku były błędne i bezpieczna zawartość saletry amonowej to nie więcej jak 50%.

Ruiny zakładu w Oppau po eksplozji (fot. BASF)
Ruiny zakładu w Oppau po eksplozji (fot. BASF)

Była to największa w historii eksplozja nie związana z działaniami wojennymi w Niemczech, oraz jedna z większych katastrof przemysłowych w Niemczech i Europie.

Ruiny zakładu w Oppau po eksplozji (fot. BASF)
Ruiny zakładu w Oppau po eksplozji (fot. BASF)
Wspieraj SmartAge.pl na Patronite
Udostępnij.