Destructor – (prawie)pierwszy niszczyciel

Zbudowany w 1887 roku hiszpański okręt Destructor klasyfikowany był jako niszczyciel torpedowców. Uznaje się go za pierwszy w historii niszczyciel i okręt, który stał się prekursorem późniejszych niszczycieli, projektowanych w Wielkiej Brytanii.

Aby w pełni przedstawić historię okrętu, należy cofnąć się o kilkanaście lat zanim rozpoczęto jego budowę. W latach 70. XIX wieku wraz z rozwojem techniki zaczęły pojawiać się nowe klasy okrętów wojennych. Jedną z nich były torpedowce. Małe, szybkie okręty uzbrojone w dopiero co zaprojektowane wyrzutnie torped stanowiły duże zagrożenie dla okrętów liniowych.

Koszt budowy torpedowców i samych torped był niewielki w porównaniu do kosztu budowy okrętów liniowych. Dodatkowo niewielkie torpedowce mogły być szybsze i zwrotniejsze, dzięki czemu były w stanie wymanewrować ociężałe pancerniki i unikając ostrzału wystrzelić torpedy z niewielkiej odległości do celu, co gwarantowało trafienie.

Wiele flot zaczęło więc inwestować w rozwój tego typu jednostek, jako tańszej przeciwwagi dla bardzo drogich okrętów liniowych, na które nie było odpowiednich środków finansowych. Rozwój torpedowców sprawił, że okręty liniowe zaczęto uzbrajać w lekkie uzbrojenie artyleryjskie. Nie gwarantowało ono jednak pełnego bezpieczeństwa. Lepszym rozwiązaniem było projektowanie mniejszych okrętów wojennych, które były lepiej uzbrojone od torpedowców i mogły je zwalczać w pewnym oddaleniu od floty liniowej.

Tak zaczęły powstawać kanonierki i lekkie krążowniki. Równocześnie, na początku lat 80. w Hiszpanii powstał pomysł zbudowania okrętu wojennego będącego połączeniem torpedowca i kanonierki. Lepiej uzbrojony od torpedowca ale równie szybki jak one, miał służyć do zwalczania torpedowców a z czasem nawet ich zastąpienia. Poszukiwania stoczni, która zbudowałaby taki okręt trwały do 1885 roku. Wybór padł na brytyjską stocznię James and George Thomson.

Stępkę pod okręt położono 14 listopada 1885 roku, wodowanie miało miejsce 29 lipca 1886 roku, a do służby okręt wszedł 19 stycznia 1887 roku. Jednostka otrzymała nazwę Destructor i miała 58,7 m długości i wyporność 354 ton. Napęd stanowiły silniki parowe o mocy 3784 KM, zapewniające prędkość maksymalną 22,6 węzła i zasięg 4500 mil morskich (8300 km).

Uzbrojenie okrętu składało się z jednego działa kalibru 90 mm, 4 szybkostrzelne dział kalibru 57 mm, 2 działek rewolwerowych kalibru 37 mm i dwóch wyrzutni torped kalibru 360 mm. Załoga liczyła 60 oficerów i marynarzy. Koszt budowy wyniósł 38 000 funtów (współcześnie około 4,5 mln funtów). Podczas prób okręt ustanowił rekord prędkości wynoszący 22,5 węzła, stając się najszybszym okrętem wojennym na świecie.

Kariera okrętu była spokojna. W 1898 roku w trakcie wojny amerykańsko-hiszpańskiej niszczyciel pozostawał Kartagenie, w Hiszpanii, gdzie wykorzystywano go do ochrony portu. Ze względu na eksperymentalny charakter i szybki rozwój podobnych okrętów, Destructor został wycofany z eksploatacji 1 stycznia 1908 roku, a w 1911 roku sprzedano go na złom. Co ciekawe, jego silniki po zdemontowaniu wykorzystywano w Arsenal de la Carraca aż do lat 20. XX wieku.

Destructor zapisał się w historii jako pierwszy niszczyciel, od podstaw zaprojektowany do pełnienia takiej roli. Jednostka łączyła w sobie możliwości bojowe kanonierki i torpedowca. Uznaje się go za protoplastę późniejszych niszczycieli i okręt, który zapoczątkował prowadzone później w wielu krajach prace nad innymi niszczycielami.