CSS Tennessee – bohater jednej bitwy i dwóch bander

Okręt pancerny CSS Tennessee pływał pod banderą Skonfederowanych Stanów Zjednoczonych przez krótki czas. Najważniejszą akcją bojową w której wziął udział była bitwa w zatoce Mobile, 5 sierpnia 1864 roku. Mimo bohaterskiej postawy załogi, okręt został unieruchomiony i zdobyty przez flotę federalną, a po naprawie, już pod banderą USA kontynuował walkę w zatoce Mobile.

CSS Tennessee został zbudowany w Salma w stanie Alabama. Stępkę pod niego położono w październiku 1862 roku, wodowanie miało miejsce w lutym 1863 roku, a do służby okręt wszedł 16 lutego 1864 roku. Za jego budowę odpowiadał Henry D. Bassett. Okręt był drugą konfederacką jednostką o tej nazwie, ale pierwszy okręt nie został nigdy ukończony. W związku z tym czasami jednostka ta nazywana jest CSS Tennessee II.

Konfederacki okręt pancerny miał 63,7 m długości i wyporność 1293 ton. Napęd stanowiły dwa silniki parowe zapewniające prędkość 5 węzłów. Pancerz zaprojektowano jako mieszankę rozwiązań z różnych ówczesnych okrętów pancernych. Miał on grubość 127-152 mm na kazamacie i 51 mm na pokładzie. Uzbrojenie składało się z 2 dział Brooke kalibru 178 mm i 4 dział Brooke kalibru 163 mm. Ponadto Tennessee wyposażono w taran. Załoga liczyła 133 oficerów i marynarzy.

CSS Tennessee stał się okrętem flagowym admirała Franklina Buchanana. 5 sierpnia 1864 roku wraz z 3 kanonierkami, jednostka brała udział w obronie zatoki Mobile, do której wpłynęła flota Unii. Gdy tylko konfederacki okręt został zauważony, jeden z monitorów Unii – USS Tecumseh wykonał gwałtowny zwrot w celu zaatakowania wroga, ale wszedł na miny i zatonął po eksplozji dwóch min.

Pozostałe okręty rozpoczęły chaotyczną bitwę, w wyniku której dwie konfederackie kanonierki zostały wyeliminowane z walki, a jedna uciekła. CSS Tennessee kontynuował jednak walkę, próbując staranować okręty Unii. Plan się nie powiódł z powodu zbyt niskiej prędkości okrętu. Ostrzeliwany ze wszystkich stron okręt został unieruchomiony po tym jak jeden z pocisków rozerwał jego komin, a kolejne uszkodziły łańcuchy łączące koło sterowe z sterem na rufie. Mimo ciężkiego ostrzału, zginęło tylko 2 konfederackich marynarzy, a 9 (w tym admirał Buchanan) zostało rannych. Okręt doznał jednak tak poważnych uszkodzeń, że został poddany.

Po przejęciu okrętu, jego nazwa została zmieniona na USS Tennessee. Po szybkich naprawach, jednostka wróciła do walki w zatoce Mobile, gdzie wykorzystywano ją do atakowania konfederackich fortów. Po bitwie Tennessee  oddelegowano do Nowego Orleanu, a później na rzekę Missisipi, gdzie pozostał do końca wojny. 19 sierpnia 1865 roku ex-konfederacki okręt pancerny został przeniesiony do rezerwy, a 27 listopada 1867 roku sprzedano go na złom. Tak zakończyła się historia okrętu, który w swojej krótkiej karierze wziął udział w jednej dużej bitwie, ale po obu jej stronach.