Convair XFY Pogo – eksperymentalny myśliwiec pionowego startu i lądowania

Convair XFY Pogo i opracowany równolegle z nim Lockheed XFV powstały w ramach programu którego miał powstać specjalny myśliwiec do osłony okrętów działających bez wsparcia lotniskowców. Ostatecznie z powodu skomplikowanej konstrukcji projekt przerwano.

Geneza

Na początku lat 50. wraz z rosnącym napięciem między USA a ZSRR, Amerykanie zaczęli szukać sposobu na zapewnienie bezpieczeństwa okrętom wojennym oraz konwojom, gdy te nie mogły współdziałać z grupami lotniskowców. Powstał wówczas pomysł zbudowania samolotów pionowego startu i lądowania, które miały posiadać bardzo zwartą konstrukcję, dzięki czemu miały być przewożone w specjalnych hangarach, które ustawiano by na pustym pokładzie jakiegokolwiek okrętu. Pozwalałoby to na zapewnienie osłony powietrznej jakiemukolwiek okrętowi bez potrzeby ich przebudowywania.

Po wstępnych pracach koncepcyjnych, w 1951 roku Lockheed i Convair otrzymały kontrakty na zbudowanie dwóch prototypów takich maszyn. Początkowo zamierza zbudować po dwa w pełni funkcjonalne prototypy, ale ostatecznie z powodu ograniczonych kosztów, każda z firm miała zbudować po jednym prototypie i kilku prototypach do prób naziemnych. Projekt Lockheeda otrzymał oznaczenie XFV, a Convair XFY.

Eksperymentalny VTOL

Prace nad Convair XFY Pogo, jak nazwano maszynę, doprowadziły do zbudowania 3 prototypów. Pierwszy, oznaczony jako XFY-1 wykorzystywano do prób silnika. XFY-3 służył do prób statycznych, a XFY-2 jako jedyny wzbił się w powietrze. Oblot maszyny miał miejsce 19 kwietnia 1954 roku. Za sterami zasiadł James F. „Skeets” Coleman. Loty początkowo przeprowadzano na uwięzi w hangarze. Samolot był cały czas zabezpieczony linami, oraz podłączony do naziemnej aparatury pozwalającej na przejęcie kontroli nad maszyną przez obsługę, gdyby pilot nie mógł nią operować.

Convair XFY Pogo miał 9,8 m długości i 8 ,4 m rozpiętości skrzydeł. Maksymalna masa startowa wynosiła 7371 kg. Napęd stanowił turbinowy silnik Allison YT40-A-6 o mocy 5100 KM, zapewniający prędkość maksymalną 763 km/h oraz zasięg 800 km. Uzbrojenie miało składać się z 4 działek kalibru 20 mm oraz 48 rakiet kalibru 70mm Mk 4 FFAR Mighty Mouse.

Po 60 godzinach lotów w hangarze, 1 sierpnia 1954 roku przeprowadzono pierwszy lot poza hangarem. Maszyna wzniosła się na 50 m. Następnie wykonano aż 70 operacji startów i lądowań, a 5 listopada 1954 roku po raz pierwszy maszyna przeszła z lotu pionowego do poziomego. Kolejne loty wykazały, że przyjęty układ konstrukcyjny maszyny powodował bardzo wiele problemów z sterowaniem oraz wymagał wyjątkowych umiejętności pilotażu. Kolejne loty tylko potwierdzały te problemy. 19 maja 1955 roku przeprowadzono kolejną serię lotów, po których 1 sierpnia 1955 roku oficjalnie zakończono program. Przez krótki czas kontynuowano jeszcze próby wewnętrzne, ale ostatni lot przeprowadzono w listopadzie 1956 roku.

Po definitywnym zakończeniu prac, prototyp trafił do Naval Air Station w Norfolk, a następnie przeniesiono go do National Air and Space Museum w Suitland w stanie Maryland gdzie cały czas się znajduje. Warto dodać, że podobne projekty powstały w trakcie II wojny światowej w Niemczech.

Program okazał się totalną porażką z kilku powodów. Samoloty opracowane w ramach programu były zbyt skomplikowane zarówno w konstrukcji jak i obsłudze. Pionowy start i lądowanie były wyjątkowo trudne, ponieważ kokpit ustawiony był tak, że pilot miał tylko widoczność do góry i bardzo ograniczoną w dół. Kolejnym problemem był zastosowany napęd, który nie zapewniał odpowiedniej prędkości do walki z samolotami o napędzie odrzutowym. Wszystkie te czynniki sprawiły, że ostatecznie koncepcja tego typu maszyn została zarzucona.