Chiński samolot szkolenia podstawowego Nanchang CJ-6

Zaprojektowany pod koniec lat 50. Nanchang CJ-6 mimo swojego podobieństwa do radzieckiego Jaka-18A, był całkowicie oryginalną chińską konstrukcją. Samolot mimo upływu lat cały czas pozostaje w eksploatacji w wielu krajach.

Rozwój samolotów o napędzie odrzutowym w latach 50. sprawił, że ówczesne samoloty szkolno-treningowe szybko stały się przestarzałe. Wyposażone w podwozia z kółkiem ogonowym samoloty nie pozwalały zdobyć odpowiednich nawyków, potrzebnych przyszłym pilotom samolotów odrzutowych. Problemem były również za słabe osiągi. Z problemem tym spotykali się piloci z wszystkich krajów, które wprowadzały do eksploatacji samoloty odrzutowe.

W Chinach, w połowie lat 50. podstawowym samolotem szkolno-treningowym był Nanchang CJ-5, będący w praktyce licencyjną kopią radzieckiego Jaka-18. Ulepszona wersja maszyny, oznaczona jako Jak-18A, w której zastosowano podwozie z kołem przednim i mocniejszy silnik nie spełniała jednak oczekiwań chińskich sił powietrznych.

W związku z tym podjęto decyzję o opracowaniu własnego samolotu szkolenia podstawowego. Jako bazę wybrano sprawdzony kadłub CJ-5, w którym wprowadzono poprawki podobne do tych, zastosowanych w Jaku-18A. Zmieniono jednak szczegóły konstrukcji, zainstalowano mocniejszy silnik i wprowadzono więcej mechanizmów hydraulicznych, które miały ułatwiać obsługę samolotu. Maszyna otrzymała oznaczenie Nanchang CJ-6.

Prace zlecono zakładom Nanchang, do których oddelegowano inżynierów z fabryki Shenyang, w której kończono w tym czasie prace nad odrzutowym samolotem szkolnym Shenyang JJ-1. W zespole znaleźli się m.in. Tu Jida, Lin Jiahua, Xu Shunshou i Huang Zhiqian. Pierwszy prototyp nowego samolotu oblatano ostatecznie 27 sierpnia 1958 roku, a za sterami zasiedli Lu Maofan i He Yinxi.

W prototypie zainstalowano pochodzący z Czechosłowacji silnik tłokowy, ale okazał się on za słaby. Zamieniono go więc na chiński silnik Housai HS-6, będący kopią radzieckiego silnika AI-14P. Miał on moc 260 KM i zapewniał prędkość maksymalną około 300 km/h. W toku eksploatacji maszyn zamieniono go jednak na mocniejszy silnik HS-6A o mocy 286 KM, który zapewniał prędkość maksymalną ponad 300 km/h.

CJ-6 ma 8,46 m długości i 10,22 m rozpiętości skrzydeł, a jego maksymalna masa startowa wynosi 1400 kg. Samoloty przystosowane są do zainstalowania uzbrojenia w postaci dwóch karabinów maszynowych kalibru 7,62 mm, oraz rakiet i bomb na węzłach pod skrzydłami.

Zbudowano ponad 3000 maszyn tego typu, w kilku wersjach przeznaczonych zarówno na rynek lokalny jak i na eksport. Oprócz wersji szkolnych, powstały wersje specjalistyczne, w tym przystosowane do oprysku oraz gaszenia pożarów.

Oprócz ChRL użytkownikami wojskowymi tych maszyn stały się siły powietrzne Albanii, Bangladeszu,, Kambodży, Ekwadoru, Korei Północnej, Laosu, Sri Lanki, Tanzanii i Zambii. Dużo maszyn trafiło również w ręce cywilne w różnych częściach świata. Swoją popularność samoloty te zawdzięczają głównie niskiej cenie, wynoszącej około 75 000 dolarów za egzemplarz używany.

Mimo upływu lat, samoloty te cały czas pozostają w eksploatacji. Prawdopodobnie minie jeszcze wiele lat, zanim zostaną zastąpione przez nową konstrukcję. Obecnie projektowany następca CJ-6, Hongdu-Jakowlew CJ-7 został oblatany w 2010 roku, ale maszyna nie weszła jeszcze do szerokiej eksploatacji.