SmartAge.pl
    Facebook Twitter Instagram LinkedIn
    Trending
    • Jacuzzi ogrodowe – dlaczego warto je mieć?
    • TSS Stefan Batory – ostatni polski transatlantyk
    • Zapomniany czechosłowacki samolot rozpoznawczy Praga E-51
    • Douglas AC-47 Spooky – pierwszy gunship
    • Lot paralotnią – wspaniała atrakcja na niezapomnianą przygodę
    • HMS Vanguard – ostatni pancernik
    • France – ostatni francuski luksusowy transatlantyk
    • USS Gerald R. Ford vs. USS Langley – czyli jak zmieniły się amerykańskie lotniskowce
    Facebook Twitter Instagram LinkedIn RSS
    SmartAge.pl
    • Technika
      1. Militaria
      2. Lotnictwo
      3. Motoryzacja
      4. Kosmos
      5. Statki i okręty
      6. Kolej
      7. Transport
      Polecane
      28 kwietnia 20220

      Izraelskie czołgi M-50 i M-51 Super Sherman (Isherman)

      Najnowsze
      15 maja 2022

      TSS Stefan Batory – ostatni polski transatlantyk

      14 maja 2022

      Zapomniany czechosłowacki samolot rozpoznawczy Praga E-51

      13 maja 2022

      Douglas AC-47 Spooky – pierwszy gunship

    • Historia
      1. Katastrofy
      2. Polityka
      3. Terroryzm
      4. Sylwetki
      Polecane
      28 kwietnia 20220

      Izraelskie czołgi M-50 i M-51 Super Sherman (Isherman)

      Najnowsze
      15 maja 2022

      TSS Stefan Batory – ostatni polski transatlantyk

      14 maja 2022

      Zapomniany czechosłowacki samolot rozpoznawczy Praga E-51

      13 maja 2022

      Douglas AC-47 Spooky – pierwszy gunship

    • Technologia
      1. Internet i komputery
      2. Fotografia
      3. Gadgety
      4. Nauka
      5. Drony
      6. Gry komputerowe
      Polecane
      1 marca 20222

      Sea Shadow – eksperymentalny okręt w technologii stealth

      Najnowsze
      6 maja 2022

      Dlaczego VPN-y są dziś tak popularne?

      5 maja 2022

      Najlepsze powerbanki do smartfonów

      4 maja 2022

      Podpis elektroniczny – rozwiązanie, w które warto zainwestować

    • Lifestyle
      1. Podróże
      2. Miejsca
      3. Sport
      4. Rozrywka
      5. Kultura
      6. Zabawki
      7. Zdrowie
      8. Jedzenie
      Polecane
      6 maja 20210

      Ubrania do zadań specjalnych – Helikon-Tex Woodland i Tiger Stripe

      Najnowsze
      16 maja 2022

      Jacuzzi ogrodowe – dlaczego warto je mieć?

      13 maja 2022

      Lot paralotnią – wspaniała atrakcja na niezapomnianą przygodę

      6 maja 2022

      Jak rozpoznać naturalny żel pod prysznic? Co powinien mieć w składzie?

    • Biznes
      1. Historia znanych marek
      2. Media
      3. Przemysł
      4. Reklama
      Polecane
      30 grudnia 20190

      Złomowanie statków w XXI wieku

      Najnowsze
      4 maja 2022

      Podpis elektroniczny – rozwiązanie, w które warto zainwestować

      23 kwietnia 2022

      Jak inwestować w fundusze ETF? Poradnik dla początkujących inwestorów

      12 kwietnia 2022

      Pierwszy satelita Spark -1TM już w kosmosie

    • Recenzje
      1. Gry komputerowe
      2. Filmy
      3. Książki
      4. Sprzęt
      Polecane
      9.0
      1 października 20160

      Żywioł. Deepwater Horizon – recenzja

      Najnowsze
      9 listopada 2021

      Fotoobraz galeriadruku.com.pl – recenzja

      9 czerwca 2021

      Aurelis Lunar – księżycowa lampa – recenzja

      17 listopada 2020

      CEWE FOTOKSIĄŻKA – recenzja

    • Redakcja
      • O nas
      • Reklama
    • Kontakt
    SmartAge.pl
    Znajdujesz się tutaj: Strona główna » Amerykańskie krążowniki rakietowe typu Ticonderoga
    Amerykańskie krążowniki rakietowe typu Ticonderoga
    Amerykańskie krążowniki rakietowe typu Ticonderoga
    Artykuły

    Amerykańskie krążowniki rakietowe typu Ticonderoga

    Michał BanachBy Michał Banach25 kwietnia 2022Brak komentarzy9 Mins Read
    Podstawowymi ciężkimi okrętami US Navy są obecnie obok niszczycieli typu Arleigh Burke  krążowniki rakietowe typu Ticonderoga. Projektowane początkowo jako niszczyciele, okręty te stały się ostatecznie uniwersalnymi platformami bojowymi, przystosowanymi zarówno do zwalczania wrogich jednostek jak i zapewniania osłony grupom lotniskowców i oddziałom desantowym, a także wykorzystywane są do atakowania celów lądowych.

    Geneza

    Na przełomie lat 60. i 70. rozwój technologii rakietowej sprawił, że dotychczas wykorzystywane okręty wojenne wyposażone głównie w uzbrojenie artyleryjskie oraz dodatkowo w rakiety woda-powietrze i woda-woda stały się przestarzałe. Równocześnie nastąpił znaczący postęp w rozwoju technologii radarowej, dzięki czemu możliwe było opracowanie bardziej zaawansowanych systemów pozwalających na lepsze wykorzystanie posiadanego uzbrojenia.

    USS Lake Champlain (fot. US Navy)
    USS Lake Champlain (fot. US Navy)

    Różnice w rozwoju amerykańskiej i radzieckiej floty sprawiły, że Rosjanie postanowili rozwinąć koncepcję zmasowanego ataku na grupy bojowe przeciwnika przy wykorzystaniu jak największej liczby rakiet i środków bojowych – ataki miały być prowadzone zarówno przez okręty nawodne i podwodne jak i lotnictwo dalekiego zasięgu.

    Koncepcja ta zakładała, że amerykańskie okręty nie będą po prostu w stanie prowadzić działań przeciwko tak wielu atakującym celom, co doprowadziłoby do zminimalizowania skuteczności systemów radarowych. Zdając sobie z tego sprawę, Amerykanie podjęli decyzję o wprowadzeniu do uzbrojenia nowych niszczycieli rakietowych wyposażonych w rozwijany wówczas system wykrywania, naprowadzania i kierowania ogniem AEGIS, pozwalający na równoczesne śledzenie i zwalczanie nawet ponad 200 celów.

    USS Lake Champlain (fot. US Navy)
    USS Lake Champlain (fot. US Navy)

    Rozważano dwie koncepcje budowy nowych okrętów – zaprojektowanie od podstaw całkowicie nowej jednostki, lub wykorzystanie założeń technicznych dla starszych i sprawdzonych niszczycieli typu Spruance. Ostatecznie wygrała druga opcja, pozwalająca na szybsze opracowanie okrętów przy mniejszych kosztach budowy. Dodatkowo od początku założono, że nowe okręty będą budowane modułowo. Rozwiązanie to pozwalało na budowę większej liczby jednostek w krótszym czasie, oraz szybsze wprowadzanie zmian w projekcie.

    Krążowniki typu Ticonderoga

    Już na etapie prac projektowych założenia konstrukcyjne i operacyjne zaczęły się szybko zmieniać. Niszczyciele rakietowe szybko przerodziło się w krążowniki rakietowe typu Ticonderoga. Zakładano, że okręty te będą stanowiły ważny element grup uderzeniowych lotniskowców. W związku z tym zakres obowiązków jakie miały wypełniać nowe jednostki uległ znacznemu rozszerzeniu. Oprócz wspierania lotniskowców podczas obrony przed zmasowanym atakiem, okręty miały zapewniać osłonę dla oddziałów desantowych, wchodzących często w skład wspomnianych grup uderzeniowych, jak i służyć jako okręty dowodzenia i zwalczania okrętów podwodnych.

    USS Antietam (fot. US Navy)
    USS Antietam (fot. US Navy)

    Ostatecznie pod koniec lat 70. projekt został zaakceptowany, a US Navy złożyła zamówienie na 27 krążowników – okręty budowano w dwóch stoczniach – Ingalls Shipbuilding i Bath Iron Works. Budowę pierwszej jednostki rozpoczęto 21 stycznia 1980 roku i zakończono 22 stycznia 1983 roku. Już na etapie budowy projekt unowocześniano, zwiększając możliwości bojowe okrętów. W związku z tym powstało 5 podstawowych serii okrętów:

    • Baseline 0 (USS Ticonderoga i USS Yorktown) – okręty te posiadały podstawowy system Aegis Mk 7 z radarem SPY-1A, system kontroli uzbrojenia Mk 1, pociski Standard Missile 2MR Block I oraz Mk 116 Mod 4 UBFCS, oraz dysponowały jednym śmigłowcem typu SH-2F (w późniejszym okresie dostosowano je do obsługi śmigłowców SH-60B). W toku eksploatacji okręty zmodernizowano do nowszych standardów Baseline 1.
    • Baseline 1 (USS Vincennes, USS Valley Forge i USS Thomas S. Gates) – okręty te przystosowano do wykorzystywania śmigłowców SH-60B. Zmianie uległa również konstrukcja masztów, głównie w celu poprawienia stateczności okrętów.
    • Baseline 2 (USS Bunker Hill, USS Mobile Bay, USS Antietam, USS Leyte Gulf, USS San Jacinto, USS Lake Champlain i USS Philippine Sea) – najważniejszą różnicą w porównaniu do okrętów pierwszej serii było wprowadzenie dwóch pionowych wyrzutni przystosowanych do wystrzeliwania pocisków BGM-109 Tomahawk i Tomahawk TASM. Unowocześniono również wyposażenie elektroniczne.
    • Baseline 3 (USS Princeton, USS Normandy, USS Monterey, USS Chancellorsville, USS Cowpens i USS Gettysburg) – w wersji tej wprowadzono radar AN-SPY-1B i nowe systemy komputerowe znacząco zwiększające skuteczność systemu AEGIS.
    • Baseline 4 (USS Chosin, USS Hue City, USS Shiloh, USS Anzio, USS Vicksburg, USS Lake Erie, USS Cape St. George, USS Vella Gulf i USS Port Royal) – ostatnia główna seria produkcyjna, w której zastosowano szybsze komputery i unowocześnione systemy elektroniczne.
    USS Bunker Hill (fot. US Navy)
    USS Bunker Hill (fot. US Navy)

    W toku służby wszystkich okrętów wprowadzano dalsze modernizacje (często określane kolejnymi numerami serii), ale ich zakres w przypadku każdego z okrętów był inny i nie zawsze były to duże modernizacje. Wiele wprowadzanych zmian pozwalało na systematyczne zmniejszanie załogi potrzebnej do obsługi systemów uzbrojenia, oraz większą automatyzację pracy.

    W ostatnich latach zainicjowano serię projektów, które mają wydłużyć okres eksploatacji krążowników typu Ticonderoga (które formalnie miały pozostać w służbie do lat 20. i 30. XXI wieku). Z racji cięć budżetowych i wolnych prac nad nowymi okrętami, podjęto decyzję o utrzymaniu w linii 22 z 27 zbudowanych krążowników. W latach 2004-2005 wycofano jedynie pięć najstarszych jednostek).

    Krążownik typu Ticonderoga, fregata typu Oliver Hazard Perry i niszczyciel typu Arleigh Burke (fot. US Navy)
    Krążownik typu Ticonderoga, fregata typu Oliver Hazard Perry i niszczyciel typu Arleigh Burke (fot. US Navy)

    Okręty typu Ticonderoga brały udział w większości operacji bojowych amerykańskiej floty od połowy lat 80., głównie służąc jako platformy startowe dla pocisków typu Tomahawk. Krążowniki te są również częścią amerykańskiego systemu tarczy antyrakietowej.Warto również dodać, że niektóre z okrętów tego typu brały udział w nietypowych misjach przeciwko przemytnikom narkotyków w rejonie Morza Karaibskiego.

    Nazwa Położenie stępki Wodowanie Wejście do służby Los/uwagi
    USS Ticonderoga 21 stycznia 1980 roku 25 kwietnia 1981 roku 22 stycznia 1983 roku Wycofany z służby 30 września 2004 roku w celu złomowania
    USS Yorktown 19 października 1981 roku 17 stycznia 1983 roku 4 lipca 1984 roku Wycofany z służby 10 grudnia 2004 roku w celu złomowania
    USS Vincennes 19 października 1982 roku 14 stycznia 1984 roku 6 lipca 1985 roku Wycofany z służby 29 czerwca 2005 roku, zezłomowany w 2011 roku. Okręt zapisał się w historii z powodu przypadkowego zestrzelenia irańskiego samolotu pasażerskiego Iran Air lot 655 – zginęło 290 cywilów.
    USS Valley Forge 14 kwietnia 1983 roku 23 czerwca 1984 roku 18 stycznia 1986 roku Wycofany z służby 30 sierpnia 2004 roku, zatopiony jako cel 2 listopada 2006 roku
    USS Thomas S. Gates 31 sierpnia 1984 roku 14 grudnia 1985 roku 22 sierpnia 1987 roku Wycofany z służby 16 grudnia 2005 roku, zezłomowany w 2017 roku. Jest to jedyny okręt serii, który otrzymał nazwę nie związaną z znaną bitwą w historii USA.
    USS Bunker Hill 11 stycznia 1984 roku 11 marca 1985 roku 20 września 1986 roku
    USS Mobile Bay 6 czerwca 1984 roku 22 sierpnia 1985 roku 21 lutego 1987 roku
    USS Antietam 15 listopada 1984 roku 14 lutego 1986 roku 6 czerwca 1987 roku 31 stycznia 2017 roku okręt wpadł na mieliznę w Zatoce Tokijskiej. Po naprawie wrócił do służby.
    USS Leyte Gulf 18 marca 1985 roku 20 czerwca 1986 roku 26 września 1987 roku 14 października 1996 roku zderzył się z lotniskowcem USS Theodore Roosevelt. Po naprawie wrócił do służby.
    USS San Jacinto 24 lipca 1985 roku 14 listopada 1986 roku 23 stycznia 1988 roku W trakcie operacji Pustynna Burza był to pierwszy okręt, który wystrzelił pociski manewrujące przeciwko celom w Iraku.
    USS Lake Champlain 3 marca 1986 roku 3 kwietnia 1987 roku 12 sierpnia 1988 roku Wycofany ze służby 31 marca 2022 roku.
    USS Philippine Sea 8 kwietnia 1986 roku 12 lipca 1987 roku 18 marca 1989 roku Okręt brał udział w pogrzebie astronauty Neila Armstronga, 14 września 2012 roku
    USS Princeton 15 października 1986 roku 2 października 1987 roku 11 lutego 1989 roku  18 lutego 1991 roku okręt wpłynął na minę w pobliżu wyspy Failaka i został uszkodzony. Po naprawie wrócił do służby.
    USS Normandy 7 kwietnia 1987 roku 19 marca 1988 roku 9 grudnia 1989 roku
    USS Monterey 19 sierpnia 1987 roku 23 października 1988 roku 16 czerwca 1990 roku 14 kwietnia 2018 roku okręt wziął udział w ataku rakietowym na cele w Syrii, w odwecie za użycie broni chemicznej przez syryjski reżim w mieście Duma. Wycofany ze służby 22 lutego 2022 roku.
    USS Chancellorsville 24 czerwca 1987 roku 15 lipca 1988 roku 4 listopada 1989 roku
    USS Cowpens 23 grudnia 1987 roku 11 marca 1989 roku 9 marca 1991 roku
    USS Gettysburg 17 sierpnia 1988 roku 22 lipca 1989 roku 22 czerwca 1991 roku
    USS Chosin 22 lipca 1988 roku 1 września 1989 roku 12 stycznia 1990 roku
    USS Hue City 20 lutego 1989 roku 1 czerwca 1990 roku 14 września 1991 roku Wycofany ze służby 31 marca 2022 roku.
    USS Shiloh 1 sierpnia 1989 roku 8 września 1990 roku 18 lipca 1992 roku
    USS Anzio 21 sierpnia 1989 roku 2 listopada 1990 roku 2 maja 1992 roku Wycofany ze służby 31 marca 2022 roku.
    USS Vicksburg 30 maja 1990 roku 2 sierpnia 1991 roku 14 listopada 1992 roku Początkowo nazwany USS Port Royal, jednak w trakcie budowy nazwę zmieniono
    USS Lake Erie 6 marca 1990 roku 13 lipca 1991 roku 10 maja 1993 roku Okręt brał udział w operacji przechwycenia satelity USA-193, który został zestrzelony przez pocisk SM-3.
    USS Cape St. George 19 listopada 1990 roku 10 stycznia 1992 roku 12 czerwca 1993 roku
    USS Vella Gulf 22 kwietnia 1991 roku 13 czerwca 1992 roku 18 września 1993 roku Wycofany ze służby 18 lutego 2022 roku.
    USS Port Royal 18 października 1991 roku 20 listopada 1992 roku 4 lipca 1994 roku Wycofany ze służby 31 marca 2022 roku.

    Parametry taktyczno-techniczne

    Krążowniki typu Ticonderoga mają 173 m długości i wyporność około 9800 ton. Napęd stanowia cztery turbiny gazowe (okręty te były pierwszymi amerykańskimi jednostkami wyposażonymi w ten napęd) General Electric LM2500 o mocy 81 130 KM, zapewniające prędkość 32,5 węzła oraz zasięg 11 000 km przy prędkości 20 węzłów i 6100 km przy prędkości 30 węzłów.

    USS Bunker Hill (fot. US Navy)
    USS Bunker Hill (fot. US Navy)

    Załoga okrętów liczy 387 oficerów i marynarzy. Uzbrojenie okrętów (w wersji zmodernizowanej) składa się z dwóch pionowych wyrzutni Mk 41 po 61 rakiet każda, umieszczonych na dziobie i rufie, przystosowanych do wystrzeliwania rakiet typu RIM-66M-5 Standard SM-2MR Block IIIB, RIM-156A SM-2ER Block IV, RIM-161 SM-3, RIM-162A ESSM, RIM-174A Standard ERAM, BGM-109 Tomahawk i RUM-139A VL-ASROC, 8 rakiet woda-woda RGM-84 Harpoon, dwóch dział automatycznych kalibru 127 mm Mk 45 Mod 2 5-in/54cal, dwóch działek Bushmaster Mk 38 kalibru 25 mm, 2-4 karabinów maszynowych kalibru 12,7 mm, 2 zestawów Phalanx CIWS Block 1B oraz dwóch potrójnych wyrzutni torped kalibru 324 mm.

    Okręty wyposażone są w lekki pancerz z wkładkami kevlarowymi, chroniący najważniejsze części okrętu. Dodatkowo krążowniki dysponują dwoma śmigłowcami typu Sikorsky SH-60B lub MH-60R Seahawk LAMPS III.

    USS Cape St. George (fot. US Navy)
    USS Cape St. George (fot. US Navy)

    Wyposażenie elektroniczne składa się z radarów AN/SPY-1A/B (radar uniwersalny), AN/SPS-49 (radar przeciwlotniczy), AN/SPG-62 (radar systemu kierowania ogniem), AN/SPS-73 (radar powierzchniowy), AN-SPQ-9 (radar systemu kierowania ogniem dział kalibru 127 mm), systemu walki elektronicznej AN/SLQ-32, sonaru AN-SQQ-89(V)1/3 – A(V)15, oraz systemów walki elektronicznej Mark 36 SRBOC i AN/SLQ-25 Nixie.

    USS Chancellorsville (fot. US Navy)
    USS Chancellorsville (fot. US Navy)
    USS Cowpens (fot. US Navy)
    USS Cowpens (fot. US Navy)
    USS Monterey (fot. US Navy)
    USS Monterey (fot. US Navy)
    USS Monterey (fot. US Navy)
    USS Monterey (fot. US Navy)
    USS Normandy (fot. US Navy)
    USS Normandy (fot. US Navy)
    USS Vicksburg (fot. US Navy)
    USS Vicksburg (fot. US Navy)
    USS Vincennes (fot. US Navy)
    USS Vincennes (fot. US Navy)
    USS Port Royal (fot. US Navy)
    USS Port Royal (fot. US Navy)
    Udostępnij. Facebook Twitter Pinterest LinkedIn Tumblr Email
    Poprzedni artykułČKD F-IV-H – czechosłowacki prototypowy czołg pływający
    Następny artykuł Lynx 120 – projekt niemieckiego czołgu lekkiego
    blank
    Michał Banach
    • Strona internetowa
    • Facebook
    • Instagram
    • LinkedIn

    Gdybym miał spisać wszystkie swoje zainteresowania to nie starczyłoby mi życia. Głównie interesuję się historią, militariami i techniką a także fotografią, ale lista ta mogłaby być znacznie dłuższa. Skończyłem studia na kierunkach stosunki międzynarodowe oraz dziennikarstwo i komunikacja społeczna na Wydziale Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM.

    Podobne artykuły

    Douglas AC-47 Spooky – pierwszy gunship

    13 maja 20225 Mins Read

    USS Gerald R. Ford vs. USS Langley – czyli jak zmieniły się amerykańskie lotniskowce

    10 maja 20226 Mins Read

    Boeing XAT-15 – szkolno-treningowy samolot bombowy

    29 kwietnia 20222 Mins Read
    Najpopularniejsze
    Artykuły
    18 kwietnia 20220

    PL-01 Concept – czołg-makieta, który zawojował mediami

    Zaprezentowany w 2013 roku na targach MSPO w Kielcach projekt czołgu PL-01 Concept dosłownie zawojował…

    Artykuły
    4 kwietnia 20175

    Jagdtiger – najpotężniejszy niemiecki niszczyciel czołgów

    Wprowadzony pod koniec II wojny światowej niemiecki niszczyciel czołgów Sd.Kfz. 186 Jagdtiger, był największym, najcięższym,…

    Artykuły
    15 kwietnia 201710

    Boeing B-52 Stratofortress – symbol zimnej wojny

    Jakie jest pierwsze skojarzenie z zimną wojną? Wyścig w kosmos, Gagarin i Apollo? Kryzys kubański?…

    Reklama
    Najnowsze Artykuły
    16 maja 2022

    Jacuzzi ogrodowe – dlaczego warto je mieć?

    15 maja 2022

    TSS Stefan Batory – ostatni polski transatlantyk

    14 maja 2022

    Zapomniany czechosłowacki samolot rozpoznawczy Praga E-51

    13 maja 2022

    Douglas AC-47 Spooky – pierwszy gunship

    13 maja 2022

    Lot paralotnią – wspaniała atrakcja na niezapomnianą przygodę

    Reklama




    Losowe
    Artykuły
    27 sierpnia 20150

    Księga rekordów Guinnessa

    27 sierpnia 1955 roku wydano pierwszą edycję Księgi Rekordów Guinnessa. Licząca 198 stron i wydrukowana…

    Artykuły
    21 maja 20190

    Toyota 2000GT – pierwszy japoński supersamochód

    Z perspektywy czasu stare supersamochody produkowane np. w latach 60. nie robią już wrażenia pod…

    Artykuły
    25 maja 20210

    Antonow An-124-100M – Poznań Ławica 24.05.2021 – galeria

    Chociaż Antonowy An-124 pojawiają się w Polsce dosyć często, ich wizyty zawsze przyciągają uwagę i…

    Artykuły
    29 czerwca 20172

    Chiński czołg podstawowy Typ 96

    Obok Federacji Rosyjskiej i Stanów Zjednoczonych, Chińska Republika Ludowa (ChRL) posiada jedne z największych wojsk…

    Artykuły
    19 grudnia 20210

    Schron przeciwlotniczy na Winogradach w Poznaniu

    Zagłębiając się w zabudowania tworzące Osiedle Kosmonautów w Poznaniu można natrafić na około 21-metrowy betonowy…

    Dołącz do nas na Facebooku
    SmartAge.pl
    O nas
    O nas

    SmartAge.pl - Portal ludzi ciekawych świata powstał w 2014 roku. Na stronie znajdziecie liczne artykuły, ciekawostki, recenzje, wywiady, oraz wiele więcej. Piszemy o rzeczach znanych i nieznanych, o tym co było pierwsze, największe, najlepsze, albo też ostatnie, najmniejsze i najgorsze. Wszystko to podane w ciekawej i zwięzłej formie. SmartAge.pl jest zarejestrowany w międzynarodowym systemie informacji o wydawnictwach ciągłych i oznaczony symbolem ISSN 2391-7342

    Facebook Twitter Instagram LinkedIn RSS
    • Strona główna
    • Kontakt
    • Reklama
    • O nas
    © Copyright by SmartAge Media Sp. z o.o. 2022. Wszelkie prawa zastrzeżone. SmartAge.pl ISSN 2391-7342

    Type above and press Enter to search. Press Esc to cancel.