Zmywarki do naczyń są (przynajmniej w Polsce) coraz popularniejszym sprzętem kuchennym. W Stanach Zjednoczonych czy też w wielu zachodnioeuropejskich krajach są wręcz jednym z najważniejszych sprzętów kuchennych. Ich historia sięga końcówki XIX wieku i związana jest z Josephine Cochrane.

Urządzenia do mechanicznego mycia naczyń zaczęły pojawiać się już w połowie XIX wieku. Pierwszy patent na tego typu urządzenie uzyskał w 1850 roku w USA Joel Houghton. W 1865 roku podobne urządzenie opatentował L. A. Alexander. Zmywarki stworzone przez obu tych konstruktorów były jednak obsługiwane ręcznie, przez co proces mycia był długi i niezbyt skuteczny. W innych krajach powstawały podobne projekty, ale żaden z nich nie zyskał popularności.

Ręczna zmywarka do naczyń z 1860 roku, zaprojektowana przez Carla Hultenberga (fot. Wikimedia Commons)
Ręczna zmywarka do naczyń z 1860 roku, zaprojektowana przez Carla Hultenberga (fot. Wikimedia Commons)

Sytuacja uległa zmianie w 1886 roku za sprawą Josephine Cochrane, która wraz z mężem Williamem Cochrane prowadziła bogate życie towarzyskie, obfitujące w liczne kolacje i spotkania z wpływowymi gośćmi. Niestety wraz z częstymi kolacjami, pojawił się problem. Pani Cochrane korzystała podobno z rzadkich wzorów porcelany, a pomywacze dosyć często z powodu nieuwagi niszczyli zastawę podczas mycia.

Zmęczona ciągłymi problemami z służbą, Josephine Cochrane postanowiła stworzyć urządzenie, które służyłoby do mycia naczyń.  Gdy w 1883 roku William Cochrane zmarł, Josephine przyśpieszyła prace nad swoim wynalazkiem, głównie z powodu problemów finansowych. Wspólnie z Georgem Buttersem zaprojektowała specjalne urządzeni składające się z drucianego kosza na naczynia, umieszczonego w miedzianej beczce wypełnionej wodą z mydłem. Beczka była obracana ręcznie za pomocą dźwigni (aczkolwiek można znaleźć informacje, że zasilana była silnikiem – prawdopodobnie chodzi jednak o późniejszą wersję urządzenia zaprojektowaną na początku XX wieku), a znajdująca się wewnątrz woda opadając na naczynia, myła je. Patent na swoje urządzenie do zmywania otrzymała 28 grudnia 1886 roku.

Patent na zmywarkę zaprojektowaną przez Josephine Cochrane
Patent na zmywarkę zaprojektowaną przez Josephine Cochrane

Urządzenie było siermiężne, ale o wiele bezpieczniejsze dla znajdujących się wewnątrz naczyń. W 1893 roku zaprezentowano je na wystawie światowej w Chicago gdzie wzbudziła spore zainteresowanie. Początkowo zmywarka nosiła nazwę Lavadora, ale później zmieniono ją na Lavaplatos.  W krótkim czasie wynalazek Josephine Cochrane zaczął zyskiwać popularność, głównie wśród restauratorów i hotelarzy z Chicago, gdzie rodzina Cochrane miała swoją rezydencję. Liczba zamówień była na tyle duża, że Josephine Cochrane stworzyła firmę, zajmującą się produkcją i udoskonalaniem konstrukcji zmywarek do naczyń. Po jej śmierci w 1913 roku firmę przejęła firma Hobart, kupiona później przez KitchenAid, która do dnia dzisiejszego posiada prawa do patentów Cochrane.

Kolejni konstruktorzy i wynalazcy zaczęli dopracowywać konstrukcję zmywarki, a w 1929 roku firma Miele zaprezentowała domową zmywarkę zasilaną silnikiem elektrycznym. Nieco wcześniej, ponieważ w 1924 roku William Howard Livens zaprojektował małą ręczną zmywarkę. Co istotne, swoją konstrukcją przypominała urządzenia znane nam współcześnie. Jego urządzenie nie zyskało jednak dużej popularności głównie z powodu ceny.

Reklama zmywarki do naczyń z lat 60.
Reklama zmywarki do naczyń z lat 60.

Dopiero w latach 70. zmywarki do naczyń zaczęły się popularyzować jako sprzęt domowy głównie w USA i Europie Zachodniej. Warto dodać, że do 2012 roku w Stanach Zjednoczonych około 75 gospodarstw domowych posiadało zmywarkę. Na początku lat 90. nastąpiła mała rewolucja w konstrukcji zmywarek, wraz z wyposażeniem ich w sensory oceniające czystość wody, a później również w programatory pozwalające na dobieranie czasu mycia naczyń.

Współcześnie zmywarki do naczyń są jednym z popularniejszych sprzętów kuchennych, a dzięki coraz lepszym programom, o wiele oszczędniejsze niż zmywanie ręczne (nie licząc jednostkowego kosztu zakupu zmywarki).

Zmywarka do naczyń w latach 50. lub 60.
Zmywarka do naczyń w latach 50. lub 60.
Wspieraj SmartAge.pl na Patronite
Udostępnij.