SS Suevic był jednym z 5 liniowców typu Jubilee, zbudowanych na przełomie XIX i XX wieku dla linii White Star Line do obsługi trasy z Liverpoolu przez Cape Town do Sydney. Jego historia nie byłaby ciekawa, gdyby nie wypadek z 1907 roku, w wyniku którego…
Przeglądasz: Statki i okręty
W latach 60. XIX wieku nastąpił skokowy rozwój okrętów wojennych. Zapoczątkowana kilka lat wcześniej rewolucja parowa, w trakcie której okręty o napędzie parowym coraz śmielej zaczęły wchodzić do służby w największych flotach świata, doprowadziła do powstania zupełnie nowego rodzaju jednostek – okrętów pancernych. Praktycznie każdy…
Na przełomie lat 50. i 60. w ZSRR rozpoczęto prace nad atomowymi okrętami podwodnymi projektu 659 (NATO Echo) uzbrojonymi w pociski manewrujące. Prace nad nimi przebiegały jednak bardzo powoli, w związku z czym opracowano przejściowy projekt konwencjonalnych okrętów z pociskami manewrującymi projektu 651 (NATO Juliett).
Na początku XX wieku niemiecka flota prowadziła olbrzymi program rozbudowy swoich sił, działających wówczas nie tylko w Europie i na Atlantyku, ale również na Pacyfiku. Wśród wielu zbudowanych wówczas okrętów znalazł się krążownik pancerny SMS Scharnhorst.
Historia amerykańskich okrętów podwodnych pełna jest zarówno przełomowych momentów jak i niezrozumiałych zaniedbań. Oprócz wielu znanych i popularnych typów okrętów, w USA zbudowano również wiele pojedynczych, eksperymentalnych jednostek, takich jak właśnie USS M-1.
Wraz z rozwojem techniki budowy statków, pod koniec XIX wieku wielu konstruktorów zaczęło szukać sposobu na pokonywanie szlaków wodnych skutych lodem. Tak zaczęły rodzić się pierwsze lodołamacze. Za pierwszą jednostkę tego typu, zdolną do pływania w lodach Arktyki uważany jest rosyjski lodołamacz Jermak zbudowany w…
Mimo swojej długiej morskiej tradycji, Portugalia nie przystąpiła do wyścigu zbrojeń zapoczątkowanego w połowie XIX wieku przez pojawienie się okrętów pancernych o napędzie parowym. Jedynym dużym okrętem wojennym jaki wszedł do służby w drugiej połowie XIX wieku był pancernik Vasco da Gama, który pozostawał w…
Zaprojektowane w latach 50. niszczyciele projektu 57 były pierwszymi radzieckimi niszczycielami projektowanymi od początku z myślą o wyposażeniu ich w pociski rakietowe. Był to również pierwsze radzieckie niszczyciele, które dysponowały lądowiskiem dla śmigłowców.
Na przełomie XIX i XX wieku White Star Line zamówiło łącznie 4 transatlantyki, które miały tworzyć tzw. „The Big Four”. Cztery statki, które miały być większe i bardziej luksusowe od swoich rywali, ale kosztem mniejszej prędkości. Trzecim z zamówionych statków był RMS Baltic. Jego kariera…
Wraz z wycofaniem w grudniu 2021 roku ostatniego okrętu podwodnego typu Kobben, rozpoczął się proces ich dalszego zagospodarowania. Póki co, tylko jeden z okrętów – ORP Sokół ma zapewnianą odpowiednią i bardzo dobrą przyszłość – trafi do Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni i stanie się…
W latach 50. rosnące napięcia międzynarodowe sprawiły, że dowództwo NATO podjęło decyzję o pilnej potrzebie wzmocnienia ochrony granic i szlaków morskich na Morzu Północnym. Dzięki wsparciu finansowemu USA, w latach 60. zbudowano w Niemczech 15 okrętów podwodnych typu 207 Kobben, które trafiły do Norweskiej Marynarki…
Zbudowany w 1938 roku stawiacz min ORP Gryf był największym okrętem wojennym służącym w Marynarce Wojennej II RP pod względem wyporności (większy był jedynie hulk ORP Bałtyk, ale nie była to jednostka bojowa). Niestety kariera okrętu była krótka, ponieważ zatopiono go 3 września 1939 roku.
Jednym z ważniejszych, jeśli nie najważniejszym elementem strategicznych sił nuklearnych USA są atomowe okręty podwodne przenoszące pociski balistyczne (SSBM). W USA do lat 80. wykorzystywano równolegle kilka typów takich okrętów, które ostatecznie zastąpiono 18 jednostkami typu Ohio, które według założeń mają pozostać w uzbrojeniu przynajmniej…
Wraz z zakończeniem II wojny światowej, Amerykanie przejęli japońskie okręty wojenne, które przetrwały wojnę. Część z nich poddano intensywnym oględzinom i badaniom. Po ich zakończeniu, niepotrzebne już okręty albo zezłomowano, albo zatopiono. Taki los spotkał m.in. okręty podwodne I-201 i I-401, zatopione w 1946 roku…
Zbudowany w 1859 roku parowiec SS Great Eastern był wyjątkową jednostką. Był on ostatnim i największym dziełem Isambarda Kingdoma Brunela. W swoim czasie był największym statkiem na świecie pod każdym względem i utrzymał to miano do końca XIX wieku. Niestety była to również jedna z…
Zbudowany w 1892 roku amerykański krążownik pancernopokładowy USS Olympia to jedyny okręt, który wziął udział w wojnie amerykańsko-hiszpańskiej i przetrwał do naszych czasów. Jest to również najstarszy zachowany w USA okręt wojenny z stalowym kadłubem.
Zbudowany w 1971 roku jako MS Massalia, prom pasażersko-samochodowy MS Scandinavian Star zapewne po trwającej kilkadziesiąt lat służbie zostałby zezłomowany i zapomniany jak typowy prom. Tak się jednak nie stało, ponieważ za sprawą tajemniczego pożaru z 1990 roku historia statku będzie wracał w sądach i…
Rosja pozostaje jedynym krajem, w którym statki cywilne wykorzystują napęd atomowy. Są nimi lodołamacze odpowiedzialne za utrzymanie tzw. Północnej Drogi Morskiej. Statkiem, który zapoczątkował istnienie tego typu jednostek był lodołamacz Lenin z 1959 roku. Jest to również pierwszy cywilny statek nawodny o napędzie nuklearnym.
Zbudowany w 1962 roku okręt podwodny K-27 był jednostką eksperymentalną, wyposażoną w reaktory atomowe chłodzone płynnym metalem. W toku eksploatacji okrętu doszło na jego pokładzie do incydentu, w wyniku którego wycofano go z służby, a po latach porzucono na Morzu Karskim.
Energia atomowa początkowo kojarzona była tylko z wykorzystaniem jako broń, bądź napęd okrętów wojennych. Chcąc przełamać ten obraz w oczach opinii publicznej, prezydent USA Dwight D. Eisenhower zaproponował stworzenie statku towarowego o napędzie atomowym, który miał promować pokojowe wykorzystanie atomu. Tak powstał NS Savannah, statek,…
Ze względu na swoje położenie geograficzne, w okresie międzywojennym Włochy rozwijały swoją flotę przede wszystkim z uwzględnieniem działań podejmowanych przez Francję i w mniejszym stopniu Wielką Brytanię. W odpowiedzi na budowę francuskich pancerników typu Dunkerque, we Włoszech rozpoczęto budowę potężnych pancerników typu Littorio, będących ostatecznie…
Chociaż Estonia nie posiadała w okresie międzywojennym znaczących sił zbrojnych, Estońska Marynarka Wojenna (Eesti Merevägi) wprowadziła w 1936 roku do uzbrojenia dwa okręty podwodne – Kalev i Lembit. Były to jedyne okręty tej klasy wykorzystywane przez Estonię. Jeden z nich – Lembit, przetrwał do naszych…
Zbudowane w latach 1909-1921 trzy hiszpańskie pancerniki typu España – España, Alfonso XIII i Jaime I były jedynymi hiszpańskimi dreadnoughtami. Ze względu na problemy ekonomiczne, okręty zaprojektowano wyjątkowo oszczędnie, tym samym stały się one najmniejszymi dreadnoughtami jakie zbudowano. Ich kariera z wielu przyczyn nie była…
Jezioro Michigan nie kojarzy się raczej z okrętami podwodnymi. Mało kto jednak pamięta, że w okolicznych stoczniach budowano podczas II wojny światowej oceaniczne okręty podwodne m.in typu Gato. Jedną z tych jednostek jest zachowany do dnia dzisiejszego USS Cobia (chociaż nie zbudowano go w Wisconsin).
Zbudowane w połowie lat 30. transatlantyki MS Piłsudski i MS Batory były najnowocześniejszymi polskimi liniowcami w okresie przed wybuchem II wojny światowej. Zaprojektowane według nowych standardów, miały rozpocząć nowy etap w historii linii Gdynia America Line. Niestety wybuch wojny wszystko zmienił. Los obu jednostek był…
W 1892 roku we Francji zbudowano na zamówienie władz Meksyku korwetę Zaragoza. Okręt był jedną z ważniejszych jednostek meksykańskiej floty, ale w toku swojej kariery najczęściej wykorzystywany był jako jednostka szkolna bądź reprezentacyjna podczas licznych wizyt zagranicznych.
Zbudowany w 1884 roku dla Chile krążownik pancernopokładowy Esmeralda był rewolucyjną jednostką pod wieloma względami. Uważa się go za pierwszy nowoczesny krążownik pancernopokładowy w historii, który mimo wielu wad zmienił sposób budowania krążowników. Dodatkowo transakcja sprzedaży tego okrętu Japonii w 1894 roku doprowadziła do wybuchu…
Zbudowany w 1897 roku okręt podwodny Holland VI był szczytowym osiągnięciem Johna P. Hollanda. Dzięki samozaparciu konstruktora jednostka została przemianowana na USS Holland i sprzedana US Navy, stając się pierwszym okrętem podwodnym w służbie amerykańskiej floty.
Na początku I wojny światowej okręty podwodne nie były uznawane za istotną część flot. Sytuacja zaczęła się zmieniać wraz z kolejnymi sukcesami odnoszonymi przez okręty tej klasy. Za punkt zwrotny uznaje się atak niemieckiego u-boota SM U-9 na trzy brytyjskie krążowniki, przeprowadzony 22 września 1914…
Przez wiele lat brytyjskie liniowce królowały na morzach i oceanach. W latach 20. XX wieku sytuacja zaczęła się jednak zmieniać, ponieważ rywalizacja między ówczesnymi potęgami morskimi przybrała na sile. Palmę pierwszeństwa zaczęli przejmować Francuzi. W związku z tym linie Cunard zamówiły dwa superliniowce, które miały…
