Bojowa stacja kosmiczna Polus

W latach 80. Amerykanie i Rosjanie prowadzili prace nad budową bojowych satelitów i stacji kosmicznych. Były one efektem olbrzymiego rozwoju arsenału nuklearnego, a ich celem miało być stworzenie system zwalczania rakiet balistycznych. W najgorszym przypadku miały to być narzędzia ostatecznej odpowiedzi, już po zagładzie. Jednym z takich system był projekt radzieckiej bojowej stacji kosmicznej Polus, nazywanej również Skif.

Prace studyjne nad stacją Polus rozpoczęto w latach 70., ale z przyczyn technicznych zintensyfikowano je dopiero w latach 80. w odpowiedzi na prowadzone w USA prace nad satelitami systemu SDI, które miały niszczyć radzieckie rakiety balistyczne po starcie. Rosjanie uznali, że najlepszym system do walki z satelitami będzie stacja kosmiczna wyposażona w potężny 1-megawatowy laser. Umieszczona na niskiej orbicie miała być wykorzystana do osłabienia amerykańskich systemów obronnych. Dodatkowo na dalszej orbicie umieszczona miała być kolejna stacja, wyposażona w rakiety, będąca swego rodzaju ostatnią linią obrony.

Pierwszym problemem z jakim zetknęli się radzieccy naukowcy było wyniesienie tak potężnej stacji na orbitę. Według projektów gotowa stacja miała ważyć aż 80 ton, a żadna z ówczesnych radzieckich rakiet nie była w stanie wynieść tak ciężkiego obiektu na orbitę. Z pomocą przyszedł zespół projektowy programu Buran, w ramach którego zbudowano potężną rakietę Energia, zdolną do wyniesienia w kosmos ładunku o masie 95 ton.

Prace nad rakietą weszły w decydującą fazę w 1985 roku, w związku z czym zespół odpowiedzialny za stację Polus zintensyfikował prace. Próbny start rakiety Energia z ładunkiem miał się odbyć pod koniec 1986 roku, ale uznano, że lepszym rozwiązaniem będzie wysłanie w kosmos prawie gotowej stacji.

Beriew A-60 – potężny laser, który planowano umieścić w stacji Polus testowano na pokładzie latającego laboratorium umieszczonego w zmodyfikowanym samolocie transportowym Ił-76MD. Maszyna otrzymała oznaczenie Beriew A-60. Zbudowano dwa samoloty, z których pierwszy wzbił się w powietrze 19 sierpnia 1981 roku.

Prace nad Polusem przyśpieszono, chociaż cały czas nie było gotowe uzbrojenie stacji – 1-megawatowy laser gazowy. Ostatecznie zbudowano stację zawierającą wszystkie systemy komputerowe poza bojowymi. Stacja miała 37 m długości i 4 szerokości.

Start rakiety kilkukrotnie przełożono i ostatecznie zaplanowano go na 15 maja 1987 roku. Tego dnia z specjalnie w tym celu zmodyfikowanego kosmodromu Bajkonur wystrzelono rakietę Energia z nieuzbrojoną stacją kosmiczną Polus. Stację, z przyczyn technicznych umieszczono na rakiecie tyłem do przodu. Po znalezieniu się na odpowiedniej wysokości miała ona odłączyć się od rakiety nośnej i przy użyciu własnych silników obrócić się i dotrzeć na orbitę.

Celem misji miało być przetestowanie całego systemu. Niestety 568 sekund po starcie rakiety, system komputerowy odpowiedzialny za wyniesienie stacji przedwcześnie odłączył ją od rakiety i nie uruchomił silników. Polus spalił się w atmosferze, a jego szczątki opadły do Pacyfiku.

Utrata stacji w połączeniu z problemami trapiącymi Związek Radziecki sprawiły, że projekt Polus skasowano. Ze względu na jego utajnienie, pierwsze szczątkowe informacje na jego temat wyszły na jaw dopiero w 1996 roku.